بیراه نیست اگر بگوییم دروغ گفتن هم استعداد خودش را میخواهد. در اینجا با انگیزهها، ریشهها و ریزهکاریهای این پدیده بیشتر آشنا میشویم.متاسفانه تا به امروز علم موفق نبوده تا مرز افکار راست و دروغ را مشخص کند یا به عبارتی شلختگی ذهن مانعی بر سر راه این تکنولوژی است.
ابوالقاسم رجب با این مقدمه مقالهای را درباره راههایی برای شناسایی افراد دروغگو نوشته که بخشهایی از آن در ادامه میآید:
چرا دروغ میگوییم؟
جز در موارد خاص که شخص دروغگو از رفتارش بیآنکه به دنبال کسب منفعتی باشد لذت میبرد، پیوسته برای دروغهایمان به دنبال دلایلی قانع کننده مقابل وجدان خویش میگردیم.
ترس از دست دادن یا میل به دست آوردن فردی که به او علاقهمندیم، موقعیت شغلی یا اجتماعی مناسب و... مهمترین انگیزههای دروغهای کوچک و بزرگ هستند.
روانشناسان بر این باورند که بیشتر دروغهای ما به منظور محافظت از روابط اجتماعیمان است. هنگامیکه همسرتان از شما درباره بزرگی دماغش سوال میکند ممکن است واکنشی کاملا صادقانه در قبال پرسش او نداشته باشید زیرا احساس میکنید شاید باعث رنجش خاطر او شوید.
از سوی دیگر نباید فراموش کرد جز در موارد استثنا و درمورد افرادی که با توجه به اعتقادات مذهبی قویای که دارند و مبرا از خطا هستند، کسی که ادعا کند در طول زندگیاش دروغ نگفته دروغگوی بزرگی است. بیتردید همه ما از روی اجبار یا به اختیار خودمان دروغهایی در زندگی میگوییم اما گاهی افرادی پیدا میشوند که در این زمینه افراط میکنند. روانشناسان دانشگاه داندی اسکاتلند رفتار چنین انسانهایی را مورد مطالعه قرار داده و عللی برایشان برشمردهاند.
پنج عامل دروغگویی:
بیماری دروغگویی: نداشتن درک صحیح از کار درست و غلط و نداشتن حس پشیمانی پس از آزار دیگران از ویژگیهای اصلی اینگونه بیماران است. چنین افرادی بسیار حرفهای دروغ میگویند و به هیچ وجه احساس بدی نسبت به عمل خود ندارند و اصولا با عذاب وجدان بیگانهاند.
عادتی به نام دروغگویی:
برای چنین افرادی همیشه دروغ اولین گزینه است؛ حتی اگر برایش دلیلی قانع کننده وجود نداشته باشد. تجربیات و خاطرات دوران کودکی افراد دروغگو- نظیر زندگی در محیط فاسدی که دروغ ضرورت ادامه حیات و زندگی نسبتا راحت آنها بوده است- باعث میشوند آنها در هر سن و سالی هم که باشند به طور ناخودآگاه دروغگویی را ترجیح دهند.
خودشیفتگی:
نارسیسیتها دروغ میگویند تا نزد دیگران محترم شمرده شوند و بزرگتر از آنچه هستند جلوه کنند.
بیثباتی شخصیتی:
معمولا زندگی افرادی که چنین خصوصیتی دارند با بیبندوباری اخلاقی همراه است. آنها برای فرار از احساس گناه و شرمی که نسبت به اعمال و مسوولیتناپذیری خود دارند در دروغگویی افراط میکنند.
دروغهای نمایشی:
«حالم اصلا خوب نیست، به زودی میمیرم» و «اگر ترکم کنی خودم را میکشم» از این قبیل دروغهاست که غالبا برای جلب حس ترحم یا عشق و محبت اطرافیان گفته میشود. این دروغها لزوما منعکسکننده احساسات واقعی شخص نیست.
چگونه دروغسنج خوبی باشیم؟
تشخیص فرد دروغگو از شخص راستگو جزء علایق مشترک همه ماست و به قولی «لذتی که در گرفتن مچ شخص دروغگو هست در دروغ گفتن نیست».
روانشناسان توصیههایی میکنند که دانستن آنها میتواند به شما کمک کند:
ـ به حرکات ظاهری او توجه کنید: تنها به یک فاکتور مثلا استرس داشتن فرد توجه نکنید چرا که ممکن است شخصی راست بگوید ولی هنگام صحبت کردن عصبی به نظر برسد. قبل از اینکه سوال بپرسید- بدون آنکه جلب توجه کنید- حالات اولیه وی نظیر میزان نگرانی، عصبانیت، ارتباط چشمی و پلک زدن وموقعیت دستهایش را به خاطر بسپارید.
مقایسه کنید:
کلید فهمیدن اینکه شخصی دروغ میگوید یا نه در این است که پس از سوال کردنتان- درست طول زمان کوتاهی که اطلاعات در مغز طرف مقابل پردازش میشود تا جواب شما را بدهد- تغییرات رفتاریای را که در مرحله پیش به خاطر سپردهاید بررسی کنید. توجه داشته باشید فرصت مقایسه را از دست ندهید زیرا احتمالا پس از گذشت این زمان طلایی فرد به تسلطی نسبی روی رفتارش خواهد رسید.
به حرفهای او خوب گوش کنید:
گاهی اوقات توجه به حالات بدن و ریز شدن در رفتار طرف مقابل کمک شایانی به شما نمیکند. در اینگونه موارد دقت در گفتههای شخص، بهترین راهنماست. دروغگوها معمولا بیش از حد به جزئیات بی ربط میپردازند. آنها سعی میکنند با این کار ذهن مخاطبشان را از موضوع اصلی دور کنند تا دروغشان کمرنگ جلوه کند. فراموش نکنید که دروغگو فراموشکار است و احتمال اینکه متناقض صحبت کند بسیار زیاد است.
چند دقیقه مکث کنید:
برای بیشتر مردم دروغ گفتن امری سخت و استرس زاست و هیچ اتفاقی مثل سکوتی که میان پاسخ او و سوال بعدیتان برقرار میکنید عذابآور نیست. سعی کنید در این لحظات میزان عصبانیت و نگرانیاش را بسنجید.
بحث را عوض کنید:
بیتردید شیرینترین زمان برای دروغگو لحظهای است که احساس کند دروغ به پایان رسیده و در کارش موفق بوده است. تغییر بحث توسط شما احتمالا لبخندی بر لبان دروغگو مینشاند. در این هنگام بازگشت به مبحث قبلی مانند ضربه پایانی یک بوکسور برای ناک اوت کردن حریفش است و با خشم مضاعف او همراه خواهد بود.
اعتماد به نفس فوق العاده در ۶۰ گام!
گام ۱ : فهرستی از موفقیت هایی که تاکنون نصیب تان شده تهیه کنید .
گام ۲ : هر چند وقت یک بار به میان طبیعت بروید و در محیطی سبز و سرشار از آرامش قدم بزنید .
گام ۳ : وان حمام را پر از آب گرم و کف صابون کنید ، داخل وان بنشینید و تمام تنش ها را با تنفس عمیق از خود دور کنید .
گام ۴ : هر روز به جملات زیر و جمله هایی از این دست فکر کنید :
ـ تا زمانی که خودتان نخواهید ، هیچ کس نمی تواند تحقیرتان کند . ( تتودور روزولت )
ـ روزی شخصی بودا را فحش و ناسزا می داد . بودا به او گفت : « از تو به خاطر این هدیه عالی تشکر می کنم ! اما متاسفم که نمی توانم هدیه ات را بپذیرم . اگر کسی به من هدیه بدهد و من آن را قبول نکنم ، هدیه به چه کسی تعلق خواهد داشت ؟ »
ـ خواه فکر کنید کاری را می توانید انجام دهید ، خواه فکر کنید که از انجام کاری ناتوان هستید . همیشه حق با شماست . ( هنری فورد )
ـ عشق ازآن جهت در ما به ودیعه گذاشته شده که آن را به دیگران ببخشیم .
ـ قلمرو خداوند ، درون ما انسان هاست .
ـ هر کاری که دوست داری انجام بده ، پول خود به دنبال آن کار می آید .
ـ به دنبال رستگاری و سعادت خودت باش .
ـ همان اندازه که همسایه ات را دوست داری ، خود را نیز دوست داشته باش . این بدان معنی است که باید خودت را از صمیم قلب دوست داشته باشی .
گام ۵ : در تعطیلات آخر هفته ، به تماشای کارتون های مورد علاقه تان بپردازید .
گام ۶ : تلاش کنید همیشه بیندیشید .
گام ۷ : به خاطر داشته باشید که هر گاه در کاری حیران و سرگردان می مانید ، در حال آموختن نکته ای جدید هستید .
گام ۸ : تا آنجا که لازم است خود را به مبارزه بطلبید ، نه بیش از اندازه .
گام ۹ : در هفته یک شب تلویزیون خود را خاموش نگه دارید تا مغزتان استراحت کند .
گام ۱۰ : در روز عشق ( والنتاین ) برای خودتان کارت تبریک بخرید .
گام ۱۱ : هر چند وقت یک بار به یک مکان مقدس بروید و در خلوت با خداوند راز و نیاز کنید .
گام ۱۲ : هر چند وقت یک بار بیرون از خانه غذا بخورید .
گام ۱۳ : با کسی که از صمیم قلب دوستش دارید ، تلفنی صحبت کنید .
گام ۱۴ : خود را در آینه نگاه کنید و از دیدن زیبایی های تان لذت ببرید و خدا را به خاطر این نعمت شکر گزار باشید .
گام ۱۵ : اهداف خود را بنویسید .
گام ۱۶ : در هدف گذاری واقع بین باشید .
گام ۱۷ : وسواس را از زندگی خود حذف کنید ، در غیر این صورت هیچ کاری نمی توانید انجام دهید .
گام ۱۸ : برای خودتان ضرب الاجل تعیین کنید و سپس دست به کار شوید و کار را به اتمام برسانید ، ولو نتیجه ی آن به همان خوبی که شما انتظارش را داشته اید ، نباشد .
گام ۱۹ : بدون دلیل لبخند بزنید .
گام ۲۰ : تاخیر در انجام کاری بهتر از انجام ندادن آن است .
گام ۲۱ : هنر سؤال کردن را بیاموزید .
گام ۲۲ : برای خودتان یک مشاور برگزینید و از راهنمایی های او استفاده کنید .
گام ۲۳ : شرقی ها اعتقاد دارند که آب جاری منبع انرژی های مثبت و ضروری در زندگی است . پس هفته ای یک مرتبه ، فقط زیر دوش بروید و بگذارید جریان آب تمام عضلات بدن تان را ماساژ بدهد .
گام ۲۴ : ده بار نفس عمیق بکشید .
گام ۲۵ : هنگام راه رفتن سرتان را بالا بگیرید و قوز نکنید .
گام ۲۶ : گاهی اوقات تند تند راه بروید .
گام ۲۷ : وقتی در کاری موفق می شوید ، با خرید یک هدیه برای خود ، موفقیت تان را جشن بگیرید .
گام ۲۸ : استفاده از فرصت ها را بیاموزید .
گام ۲۹ : برای خودتان گل بخرید .
گام ۳۰ : هر وقت احساس تنش کردید ، به یک موسیقی کلاسیک گوش دهید .
گام ۳۱ : تکرار عبارات تاکیدی را فراموش نکنید .
برخی عبارات تاکیدی مهم در زیر آمده است :
ـ هر روز ، هر قدمی که بر می داریم ، بهتر و بهتر می شوم .
ـ من این وضعیت را به عشق الهی می سپارم و به بهبود آن اطمینان کامل دارم .
ـ نعمت های کائنات بی شمار هستند . از این رو همواره احساس وفور نعمت کرده و می دانم که به تمامی خواسته های بر حق خود می رسم .
ـ من کسانی را که در حقم بدی کرده اند می بخشم و آزاد می شوم .
ـ من غذاهایی را می خورم که برایم سودمند هستند و به راحتی و عاشقانه به وزن مطلوب خود می رسم .
ـ ازخودم رضایت دارم .
ـ من مسئول تمامی اتفاقاتی هستم که برایم رخ می دهد .
ـ من آرام هستم و می گذارم تا همه اتفاقات خوب و شگفت انگیز برایم رخ دهند .
ـ امروز ، کنترل زندگی خود را در دست می گیرم .
ـ اهمیت ندارد که چه اتفاقی رخ می دهد ، نور درونم از من حمایت می کند .
ـ من عاشق زندگی هستم و زندگی نیز عشقش را نثارم می کند .
ـ با هر دم و بازدم خداوند را شکر می کنم .
گام ۳۲ : به هر آهنگ شادی که دوست دارید گوش دهید و آن را زیر لب زمزمه کنید .
گام ۳۳ : نعمت سلامتی خود را قدر بدانید .
گام ۳۴ : هنر نه گفتن را بیاموزید .
گام ۳۵ : هنگامی که کودکان بازی می کنند ، در آنها دقیق شوید .
گام ۳۶ : هر چند هفته یک بار ، خانه تکانی کنید .
گام ۳۷ : آمدن بهار را جشن بگیرید .
گام ۳۸ : کارهایی را که باید در طول روز انجام دهید ، مرور کنید .
گام ۳۹ : هر روز ، به بازنگری کارهای همان روز بپردازید .
گام ۴۰ : از کسانی که شما را مورد ستایش قرار می دهند ، تشکر کنید .
گام ۴۱ : خودتان را مورد ستایش و تحسین قرار دهید .
گام ۴۲ : سعی کنید روزهای تعطیل دیر از خواب بیدار شوید یا دیرتر از رختخواب خارج شوید .
گام ۴۳ : گاهی اوقات تنها ماندن را تجربه کنید .
گام ۴۴ : حیوانات اهلی و دست آموز را نوازش کنید .
گام ۴۵ : باغچه کوچکی برای خودتان درست کنید و هر چه دوست دارید در آن بکارید .
گام ۴۶ : به یک دوست قدیمی زنگ بزنید .
گام ۴۷ : به پارک رفته و همه گلها و درختان پارک را بو کنید .
گام ۴۸ : زمانی که زیر دوش می روید ، آواز بخوانید .
گام ۴۹ : سالی دو مرتبه خون بدهید .
گام ۵۰ : نامه ای بنویسید و در آن از خودتان انتقاد کنید .
گام ۵۱ : هر روز ده واژه جدید بیاموزید .
گام ۵۲ : شکرگزار باشید .
گام ۵۳ : هراز گاهی به گورستان بروید . این کار باعث می شود که دید شما نسبت به زندگی عوض شده و زیستن در اکنون جاودانه را بیاموزید .
گام ۵۴ : مدتی از وقت خود را به کتابخانه بروید و کتاب بخوانید .
گام ۵۵ : یک روز در هفته گیاهخواری کنید .
گام ۵۶ : قبول کنید که انسان جایزالخطا است .
گام ۵۷ : یک مهارت جدید بیاموزید .
گام ۵۸ : به اطرافیان تان بگویید که برای شان ارزش قایل هستید .
گام ۵۹ : برای بهبود وضعیت خود تلاش کنید .
گام ۶۰ : توجه داشته باشید که چه زمانی باید در نگرش ها تغییر ایجاد کنید .تقویت اعصاب با گیاهان
گل محمدی : اسانس گل سرخ برای بسیاری از مشکلات زنانه مفید است این اسانس مقوی عضلات رحم بخصوص در کسانی است که رحمهای آنها افتادگی دارد؛ بویژه اگر همراه با بعضی تمرینهای یوگا باشد این مشکل بهتر برطرف میشود. همچنین در مورد زنانی که آمادگی سقط کردن به دلیل ضعف رحم در آنها ایجاد میشود. همچنین در مورد تسکین مشکلات قاعدگی، افسردگی و تنشهای عصبی دارای آثار ارزشمندی است.اسانس روز میتواند مانند ویتامینهای گروه b به عنوان پرکورسور هورمونها در بدن قرار گیرد و به نظر میرسد تولید منی را نیز افزایش دهد.یکی از علل تأثیر اسانس روز به عنوان ضدافسردگی و ازدیاد فعالیتهای جنسی، افزایش فعالیتهای مغزی است.یکی دیگر از استفادههای مهم اسانس روز در فرآوردههای آرایشی و بهداشتی مربوط به بهداشت و سلامت پوست میباشد.
اسانس روز برای همه نوع پوست، بخصوص پوستهای حساس و خشک و پوست افراد مسن بسیار مناسب است.اسانس روز میتواند مقاومت جدار مویرگهای زیر پوست را که به صورت خطوطی قرمزرنگ دیده میشوند، افزایش دهد و این مشکل را تا حد زیادی درمان کند. البته در این موارد گاه لازم است ماهها اسانس مورد استفاده قرار گیرد.
طریقه و میزان مصرف
با توجه به اینکه میزان اسانس گلابها متغیر و اصولاً مقدار اسانس موجود در آنها بسیار کم میباشد، عدد معینی از نظر حجم و یا وزنی برای مصرف خوراکی و دارویی آن ارائه نشده است.
گلبرگ: مقدار ۱ تا ۲ گرم گلبرگ را میتوان در یک استکان آب ریخته و تا روزی سه نوبت (۳ تا ۶ گرم) به صورت خوراکی مصرف کرد.
اسانس: هیچ اسانسی را نباید به طور مستقیم به صورت خوراکی و یا موضعی مصرف نمود. اسانسها باید به وسیله روغنهای مایع گیاهی رقیق شوند. اکثر اسانسها باید حداقل به نسبت ۱ بر ۲۰ رقیق شوند تا عوارض جانبی نداشته باشند.
سمیت: گلبرگ، گلاب و اسانس گل سرخ در حد مصرف دارویی و خوراکی دارای عارضه جانبی نمیباشد.
مهمترین اثرات گزارششده گلبرگها و گلاب
ضد اسهال، ضد التهاب، افزایشدهنده میل جنسی، ضدکرم آسکاریس، قابض، ضدنفخ، مقوی قلب، خلطآور، ملین، مسهل، مقوی معده، مقوی اعصاب، ضدکرم، ضدزخم و اشتهاآور است.
گلاب
گلاب یکی از بهترین محصولات جایگزین اسانس روز است که با تقطیر گلبرگهای انواع گلسرخ به همراه آب به دست میآید. این ماده جهت سلامت و بهداشت پوست و ضدعفونی کردن چشم بسیار سودمند میباشد. البته نوعی گلاب وجود دارد که سه بار تقطیر میشود و به نام «تری پل روزواتر» معروف است که ضدعفونیکننده و مقوی بسیار خوبی برای پوست میباشد. همچنین ضدعفونیکنندهای قوی و مناسب برای چشم است.
گلاب ضدالتهاب، خنککننده و نرمکننده پوست میباشد. همچنین دارای خاصیت ضدمیکروب و تا حدی قابض است؛ به همین دلیل از قدیم در فرآوردههای مربوط به پوست از گلاب استفاده میشده است. اسانس روز را نیز با روغنهای طبیعی یا مخلوط با الکلها و یا اسانسهای دیگر گیاهان به عنوان فرآوردههای پوستی استفاده میکنند. باوجودی که همیشه در مورد نزدیک شدن و تماس اسانسها با چشم هشدار داده میشود، گلاب به عنوان شستشوی چشم و رفع خستگی و تازگی آن میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
مهم ترین اثرات گزارششده
ضد درد، ضد اسهال، ضد اکسیدان، ملین، ادرارآور، کاهشدهنده قند خون، مسهل، مهارکننده لیپوکسیژناز، مقوی اعصاب، و ضد کرم است.
گل نسترن
ویتامین c یک مکمل غذایی است و به عنوان ضد اسکوربوتیک مصرف میشود. برای جبران کمبود این ویتامین میتوان از میوه گل نسترن استفاده کرد. متأسفانه چون ممکن است مقدار زیادی از ویتامین c هنگام خشک کردن و یا تهیه محصول از میوه گل سرخ از بین برود، مقداری ویتامین c مصنوعی به این محصولات اضافه میشود که روی بستهبندی آنها ذ کر نمیگردد. در صورتی که میوه این گیاه به صورت تازه مصرف شود، دارای مقدار زیادی ویتامین است که مستقیماً جذب بدن میشود. میوه گل نسترن ادرارآور و مسهل است و از آن برای کاهش تشنگی، کاهش التهاب معده و نیز به عنوان طعمدهنده و همچنین، تهیه مربا استفاده میشود.مسهل بودن این گیاه به خاطر اسید مالیک، اسید سیتریک، گلوکزیدهای پورگاتیو، مانند مولتیفلورین a و b1 ، و پکتین موجود در آن است.
سمیت و عوارض جانبی
مصرف خوراکی میوه گل نسترن هیچگونه مسمومیتی ایجاد نمیکند و ۱۰۰ گرم از آن حاوی بیش از ۱۲۰۰ میلیگرم ویتامین c میباشد. مصرف مقادیر کم آن هیچ عارضهای در بر ندارد و در مورد مصرف مقدار زیاد و طولانی آن هم گزارشی ارائه نشده است. در کتب اروپایی، مانند کمیسیون e، عوارض مصرف مقدار زیاد این میوه ناشناخته گزارش شده است.البته کارگرانی که به طور مداوم در معرض میوههای گل نسترن هستند، ممکن است دچار حساسیت و مشکلات تنفسی شوند. بعضی از این عوارض در واقع، حساسیت نیستند، بلکه پرزهای ریز میوه گل نسترن هستند که مانند پشم شیشه بر روی پوست تحریکات مکانیکی پوستی ایجاد میکنند.
طریقه و میزان مصرف
۱ تا ۳ قاشق میوه خردشده را در آب جوش ریخته و ۱۵ تا ۲۰ دقیقه میگذاریم به همان حال بماند؛ سپس آن را صاف و مصرف میکنیم. این مقدار را میتوان روزی سه بار تکرار کرد. میزان مصرف میتواند بر حسب وزن تا روزی ۱۲ گرم باشد.
کاسنی
مواد محلول در آب کاسنی دارای خواص تسکیندهنده سیستم عصبی مرکزی و اثرات آنتاگوتیست قهوه و چای را دارد. به احتمال زیاد لاکتوسین و مشتقات وابسته آن موجب اثرات مسکن کاسنی میباشند. الیگوساکاریدهای متعدد موجود در کاسنی به عنوان«پروبیوتیک»های داخلی عمل میکنند که باعث تخمیرهای متعدد در سیستم روده میشوند. این گونه فعالیتهای میکروبی در روده اهمیت بسیار زیادی برای سلامت سیستم رودهای – معدهای دارند.
در بعضی نقاط دنیا ریشه و برگ کاسنی مانند سبزیجات مصرف میشود. ریشههای کاسنی پس از بو دادن، مانند قهوه برای نوشیدن استفاده میشود. کاسنی همچنین مسکن و مقوی قلب است. اینولین و ترکیبات وابسته موجود در ریشه کاسنی میتوانند از یبوست جلوگیری کنند. از دیگر اثرات مهم کاسنی میتوان ضد اسهال، ضد سرطان و اشتهاآور بودن آن را نام برد.
طریقه و میزان مصرف
روزانه ۳ تا ۵ گرم پودر ریشه در ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلیلیتر آب میل شود. همچنین میتوان معادل ۱۰ گرم (دو قاشق غذاخوری) از برگ و ساقه و گل کاسنی را خرد یا له کرد و با یک لیوان آب به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه جوشاند و پس از صاف کردن مصرف نمود. این جوشانده را میتوان با کمی شکر، نبات یا عسل شیرین کرد و روزی یک تا دو نوبت از آن خورد.
عوارض جانبی
تماس با گیاه کاسنی ممکن است باعث درماتیت شود.
احتیاط
افرادی که سنگ کلیه دارند باید با مشورت پزشک از کاسنی استفاده کنند.
مهمترین اثرات گزارش شده
ضد باکتری، صفراآور، ضد التهاب، ضد موتاژن، ضد نفخ، مقوی قلب، ملین، مسهل، ادرارآور، هضمکننده، شیرافزا، محافظ کبد، کاهشدهنده کلسترول، مسکن، تقویتکننده معده، تقویتکننده اعصاب و کاهشدهنده قندخون.
نکات قابل توجه
۱- بهترین ریشه کاسنی برای مصرف، ریشه گیاه یکساله است، زیرا ریشه در سالهای بعد ضخیم و چوبی میشود.
۲- کاسنی گونههای مختلفی دارد که از همه آنها استفاده میکنند. این گونهها ممکن است از نظر رنگ گل و یا شکل برگها با هم متفاوت باشند.
۳- برگهای کاسنی را باید در تابستان چید تا هم رشد کافی کرده باشند و هم به گیاه آسیب نرسد. همچنین، نباید همه برگها را چید.
۴- کاسنی را میتوان با دانه آن کاشت. زمینی که کاسنی در آن کشت میشود باید دارای رطوبت کافی باشد و بهتر است کشت آن در اردیبهشت ماه صورت گیرد.
۵- کاسنی از قدیم در بسیاری از نقاط دنیا به عنوان گیاهی مفید برای کبد مشهور بوده است. همچنین، از این گیاه برای درمان قولنجهای کبدی، یرقان، نارساییهای کبد و به عنوان صفراآور استفاده میکردند و در حال حاضر نیز برای رفع مشکلات کبد مصرف زیادی در جهان دارد.
۶- بسیاری از اثرات کاسنی، بخصوص در مشکلات کبدی، مربوط به ترکیبات سنگینی است که این ترکیبات در عرق کاسنی وجود ندارد و در عصاره و یا فرآوردههایی مانند جوشانده آن وجود دارد؛ لذا عرق کاسنی موجود در بازار اکثر خواص ذکر شده در این کتاب را ندارد و باید از فرآوردههای صنعتی و یا جوشانده آن استفاده کرد.